19 kwietnia Muzeum POLIN zachęcało nas do upamiętnienia 79. rocznicy wybuchu
powstania w getcie warszawskim. Tematem przewodnim tej edycji była miłość. Uczniowie
Powiatowego Zespołu Szkół w Chęcinach po raz kolejny uczestniczyli w tym wydarzeniu.
W ramach akcji społeczno-edukacyjnej została przeprowadzona lekcja wokół reportażu Anny
Bikont: „Miłość w getcie. Irena Sendlerowa i Adam Celnikier”.
Dlaczego doszło do powstania w getcie?
W 1940 r. Niemcy ogrodzili murem część centrum Warszawy i stłoczyli tam prawie
pół miliona Żydów ze stolicy i okolic. Uwięzieni w getcie, umierali wskutek głodu, chorób,
niewolniczej pracy i ginęli w egzekucjach. Latem 1942 r. została zorganizowana Wielka akcja
likwidacyjna. Niemcy wywieźli z getta do ośrodka zagłady w Treblince prawie 300 tysięcy
Żydów. Wśród tych, którzy pozostali, narodziła się idea zbrojnego oporu. 19 kwietnia 1943 r.
dwa tysiące Niemców wkroczyło do getta, by je ostatecznie zlikwidować. Przeciwstawiło się
im kilkuset młodych ludzi z konspiracyjnych formacji – Żydowskiej Organizacji Bojowej
(ŻOB) i Żydowskiego Związku Wojskowego. Powstańcy, pod dowództwem Mordechaja
Anielewicza, byli wycieńczeni i słabo uzbrojeni. Wielu wiedziało, że nie mają szans, ale
wolało zginąć w walce, by ocalić swoją godność. Przez cztery tygodnie Niemcy równali getto
z ziemią, paląc dom po domu. Schwytanych bojowców i mieszkańców zabijali lub wywozili
do obozów. 8 maja Anielewicz i kilkudziesięciu powstańców zostali otoczeni i popełnili
samobójstwo. Nielicznym Żydom udało się wydostać kanałami z płonącego getta. 16 maja
Niemcy na znak zwycięstwa wysadzili Wielką Synagogę przy ul. Tłomackie. Getto
warszawskie przestało istnieć.
Dlaczego żonkile?
Jednym z ocalałych z getta był Marek Edelman, ostatni dowódca ŻOB. 19 kwietnia,
w rocznicę powstania, składał bukiet żółtych kwiatów pod Pomnikiem Bohaterów Getta na
warszawskim Muranowie. Żonkil stał się symbolem szacunku i pamięci o powstaniu.
Organizowana przez Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN akcja, ma na celu
rozpowszechnianie tego symbolu oraz szerzenie wiedzy na temat samego powstania.
